اقامتگاه‌های بومگردی Eco lodge

اقامتگاه‌های بومگردی Eco lodge

از اکولوژها چه می‌دانید؟ تا کنون در خانه‌های محلی اقامت داشته‌اید؟ تصور کنید در مسیر سفرتان به روستایی رسیدید که زیبایی آن هوش از سر شما می‌برد، شاید دل‌تان می‌خواهد شب را آنجا سپری کنید، اما کجا؟

«تا زمانی که شهامت جدا شدن از ساحل را نداشته باشید، موفق به عبور از اقیانوس نخواهید شد.» این سخن را کریستف کلمب کاشف قاره آمریکا گفته است. اگر تاکنون تجربه اقامت در هتل‌های چند ستاره را به اقامت در خانه‌های محلی و اکولوژها ترجیح داده‌اید، امیدواریم با مطالعه این مطلب، آشنایی با اقامتگاه‌ها و شناخت بیشتر خانه‌های محلی، بتوانید از تجربه‌های جدید و سفر کردن با سبکی  متفاوت لذت ببرید.

 اکولوژ چیست؟

 Eco lodge اکولوژ یا خانه‌های بومگردی، اقامتگاه‌هایی هستند که در محیط‌های طبیعی و بومی با رعایت ضوابط زیست‌محیطی و به شکلی سازگار با معماری بومی، بافت تاریخی و سیمای طبیعی منطقه تاسیس شده و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی و توجه به اقلیم، زمینه حضور گردشگران را با کیفیتی قابل قبول و تعریف شده فراهم می‌نمایند. حاصل اقامت در خانه‌های محلی، فضای صمیمانه‌تر بین گردشگر و جامعه محلی، آشنایی با شیوه زندگی اقوام، روستاهای مختلف و ایجاد درآمد برای بومیان منطقه است.

 تاریخچه اکولوژ

در سال 1994 برای اولین بار کلمه‌ی اکولوژ به عنوان «اقامتگاهی که وابسته به طبیعت است» در انجمن بین‌المللی اکوتوریسم عنوان شد. در سال 1997 فعال محیط‌زیست آقای «هکتور» معنای این واژه را تصحیح کرد. از نظر او مهمترین چیز درباره اکولوژ این است که، اکولوژ مهمترین چیز نیست. کیفیت طبیعت اطراف، فرهنگ و جاذبه‌های منطقه و همکاری با جامعه محلی است که اکولوژ را با بقیه اقامتگاه‌ها متمایز می‌کند. چند سال بعد از این نظریه مبحث غذا، طراحی بنا و فعالیت‌های مختلف (تورهای فرهنگی، طبیعت‌گردی و...) بیان شد. در سال 2002 فعالین این حوزه کتابی چاپ کردند به نام «راهنمای بین‌المللی اکولوژها» که طبق این کتاب اکولوژها باید حداقل پنج مورد از مواد عنوان شده را رعایت کنند:

1.     به طبیعت و فرهنگ منطقه اهمیت دهند.
2.     کمترین ضربه را به طبیعت اطراف در حین ساخت‌ و ساز داشته باشند.
3.     بنای اکولوژ باید طبق معماری بومی منطقه ساخته شود.
4.     از انرژی‌های جایگزین استفاده کنند، تفکیک زباله و سیستم استفاده مجدد از فاضلاب داشته باشند.
5.     مقدار مصرف انرژی اعم از برق، آب و گاز را به حداقل ممکن برسانند.
6.     با ترکیبی از طراحی‌های قدیم و تکنولوژی روز دنیا به پایداری برسند.
7.     با جامعه محلی همکاری داشته باشند.
8.     به اکوتوریست‌ها و پرسنل با برنامه‌های مختلف در رابطه با محیط اطراف آموزش دهند.

 اکولوژ در ایران و رویکرد اقتصادی آن

مهمان‌پذیر بودن خانه‌های محلی در ایران ریشه در فرهنگ و تاریخ سرزمین‌ ما دارد. از دیرباز یکی از علل شکل‌گیری کاروانسراها پناه دادن به مسافرین خسته و حفاظت از جان و مال آنها در جاده‌ها بوده است. بعضی از کاروانسراها وقف عام بودند و این نکته نشانی از محبت و مهمان‌نوازی ایرانیان دارد. همچنین می‌توانیم به شبستان‌ها در اماکن زیارتی اشاره کنیم. گاه بنای زیارتگاه‌ها خود سرپناهی برای مسافران می‌شدند. برای مثال سر در خانقاه شیخ خرقانی چنین نوشته بوده است: «هر که در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید، چه آن‌کس که به درگاه باری‌تعالی به جان ارزد البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد.»
اگر بخواهیم به پیدایش خانه‌های محلی در ایران بپردازیم شاید نتوانیم اولینی برای آن پیدا کنیم. اما در این دهه‌های اخیر فعالان صنعت گردشگری به صورت حرفه‌ای و با تعریفی جهانی به این سبک از اقامتگاه‌ها نگاه کرده‌اند. جای خوشحالی دارد که ایران بنا به تفاوت‌های اقلیمی و فرهنگی دارای بستر مناسبی برای فعالیت افراد بومی و بالا بردن سطح درآمد روستاها از راه‌های جذب توریست است. صاحبان خانه‌های محلی می‌توانند علاوه بر گردشگران ایرانی، گردشگران خارجی را جذب ایران و طبیعت زیبای آن کنند. به این ترتیب ارزآوری را در کشور توسعه داده‌اند و هم فرهنگ غنی و متنوع ایرانیان را نظیر مهمان‌نوازی، احترام به طبیعت، مراسم‌های آیینی، لباس‌های زیبا و سنتی و همچنین سبک‌های متنوع زندگی در اقلیم‌های متفاوت را به جهانیان نمایش داده‌اند.

گردشگری می‌تواند فرصت بسیار مناسبی را برای کسب و کارهای کوچک خانوادگی ایجاد کند. کسب کارهای کوچکی که در آن، میزبان با میهمان در املاک خانوادگی خود هم سفره و هم سفر می‌شود. یکی از کسب وکارهای کوچک گردشگری که از سال ۱۹۹۴ میلادی به جهانیان معرفی شده و در چند سال گذشته در ایران به شدت در حال توسعه بوده است ایجاد و توسعه اقامتگاه‌های بوم گردی در سه گونه: اکولوژ، اکوکمپ و اکوهتل (هتل‌های سنتی) است. بیشتر این اقامتگاه‌ها توسط یک خانواده محلی اداره شده و تنها جنبه اقامتی ندارند، بلکه در آنها فعالیت‌های مختلفی مانند: ارائه غذا و نوشیدنی بومی، ساخت، آموزش و فروش صنایع دستی محلی، اجرای نمایش و موسیقی سنتی، برگزاری رویدادهای بومی، تورها و فعالیت‌های بوم‌گردی به چشم می‌خورد. به دلیل سبک معماری و مصالح ارگانیک به کار رفته در ساختمان اقامتگاه، طراحی داخلی و مبلمان بومی و همچنین فعالیت‌های تعریف شده در آن، اقامتگاه به نوعی یک اکوموزه بوده و یک جاذبه گردشگری نیز محسوب می‌شود.

https://arasbaran.org/